Als theeleut lees je graag de kranten. Dat bakje warm vocht wordt namelijk in het nieuws nog wel eens superkrachten toegeschreven. Thee bevat allerlei ontzetttend gezonde stofjes. Zeggen ze. Maar is dat ook zo? En wat zit er eigenlijk in thee?
Flavonoïden
Zowel groene als zwarte thee zijn rijk aan polyfenolen. Polyfenolen komen voor in allerlei plantaardige voedingsmiddelen zoals groente en fruit en zijn krachtige antioxidanten. Vooral de flavonoïden.
De soorten en hoeveelheden flavonoïden verschillen per theesoort. De variatie in blaadjes, de groeiomgeving, de bewerking en de grootte van de theestukjes hebben hier allemaal invloed op. Groene thee bevat vooral simpele flavonoïden (catechines), terwijl zwarte thee meer complexe (theeflavine en theerubigine) bevat.
Hoewel thee nooit een vervanging kan zijn voor groente en fruit, zijn er onderzoeken die stellen dat de antioxiderende werking van flavonoïden in thee sterker is dan die in groente en fruit. En dat zou dan weer zorgen dat thee beschermt tegen hart- en vaatziekten, kanker en een slechte mondhygiëne. Maar hier geldt dat vervolgonderzoek echt nog nodig is.
Looizuur/stoffen
Tannines, ook wel looistoffen genoemd, zijn een tweede groep polyfenolen. De naam looistof komt voort uit de leerlooierij. Huiden worden gelooid tot leer door het toevoegen van tannines. Veel mensen denken dat thee ook looizuur (tanninezuur) bevat, maar dat is niet het geval. Als er op een theeverpakking looizuurvrij staat, verwijst dit meestal naar de afwezigheid van tannines.
De hoeveelheid tannines in een kopje thee is afhankelijk van hoe lang je de thee laat trekken. De eerste twee tot drie minuten lossen vooral de geur-, smaak- en opwekkende stoffen op. Pas daarna komen de tannines. Als je een thee langer dan zes minuten laat trekken is de hoeveelheid looistoffen aanzienlijk toegenomen. Je merkt dit ook aan de smaak. De tannines zorgen voor het licht-wrange, samentrekkende effect in de mond. Vooral bij het drinken van rode wijn is het samentrekkende effect van tannines goed merkbaar.
De rustgevende werking van thee op de maag en het darmstelsel danken we aan de tannines. Maar ze kunnen ook constipatie veroorzaken. Een beetje melk in de thee kan dan uitkomst bieden. Melk bindt de tannines en remt daardoor de werking. Tannines kunnen ook de opname van mineralen als ijzer, calcium, zink en magnesium verhinderen.
Fluoride
Thee met suiker is slecht voor de tanden. Als je dagelijks meer dan vier keer per dag thee met suiker drinkt heb je een hoger risico op tandcariës of gaatjes door plaquevorming. Daar tegenover staat wel dat thee fluoride bevat. De theeplant Camellia sinensis haalt fluoride uit de grond en verzamelt dit in de blaadjes. En fluoride maakt tanden harder: het zit niet voor niks vaak in tandpasta of mondwater.
Een teveel aan fluoride kan voor kinderen onder zes schadelijk zijn. Maar de hoeveelheid in thee is over het algemeen niet schadelijk.
Mangaan
Naast fluoride zit er ook veel mangaan in thee. Mangaan is een sporenelement dat onderdeel is van een aantal enzymen betrokken bij de stofwisseling. Er is weinig bekend over de effecten van een mangaantekort, maar een overschot kan neurologische klachten veroorzaken. Dit komt echter zelden voor.
Theïne
Net als koffie, kan thee een opwekkend effect hebben. Het vermindert vermoeidheid en zorgt voor een alert gevoel. Dit komt door de aanwezigheid van theïne. Cafeïne en theïne zijn exact dezelfde stoffen, maar in thee wordt het theïne genoemd.
In een kopje thee zit ongeveer 30 mg theïne, afhankelijk van de soort thee. Kruidenthee bevat helemaal geen theïne. In vergelijking met koffie (75 milligram) of cola (35 milligram) bevat thee veel minder. Mensen die gevoelig zijn voor cafeïne kunnen beter niet meer dan acht kopjes thee per dag drinken, maar een normaal gebruik van cafeïne levert over het algemeen geen gezondheidsproblemen.
