zaterdag 15 september 2012

Venkel, eenmaal bekend... vurig bemind

Venkel blijft een beetje een nobele onbekende. En toch, eenmaal de groente de weg naar de keuken vindt, blijft deze een vaste waarde op het menu. De zachte anijssmaak die bijna ogenblikkelijk Mediterraanse herinneringen oproept, de vele kansen op culinaire variaties, de niet te onderschatten gezondheidsaspecten en bovendien superlichtgewicht als het om calorieën gaat - ondanks de bolvorm - maakt dat venkel steeds meer aandacht krijgt.
Venkel verdient de aandacht die het verdient. Want de groente brengt de zomer binnen, ook in het najaar.
Gemakkelijk te bereiden, een fantastische kans tot garnering dankzij de venkelveertjes, de aparte smaak die ook bij de jongsten aan tafel in de smaak valt. Venkel is een must voor wie het leven pittig (en gezond) wil beleven!
Een frisgroene frisse groente
Venkel is noch knol noch bol: de knolvenkel kent een bolvormig uitzicht door een verdikking van de bladstengel. Knolvenkel hoort thuis in de familie van schermbloemigen. Dille is verwant met venkel,net als de wortel.
De groente werd reeds om haar culinaire en helende eigenschappen gegeerd om en rond de Middellandse Zee ten tijde van de Romeinen. Pas in het begin van de 18de eeuw kwam venkel in onze contreien op tafel. Geen wonder dat men soms hoort zeggen 'in elke hap proef je een warme bries uit de Middellandse Zee'.
De venkelveertjes, de fijne donkergroene blaadjes aan de smallere stengeldelen, kunnen gebruikt worden als smaakversterker of als garnering.
De naam is afkomstig van het Latijnse 'foenum', wat 'hooi' betekent. De Romeinen vonden dat de groente een aroma had vergelijkbaar met dat van hooi.
Bij ons wordt venkel meestal in de vollegrond gekweekt. Een beperkt gedeelte van de oogst komt uit serres met het oog op het vervroegen of verlaten van het seizoen. Venkel is verkrijgbaar van juni tot december, met topmaanden van juli tot en met september.

Enkel venkel smaakt zo heerlijk
Typisch aan venkel is de frisse anijssmaak, een vrij aparte smaak voor een groente. Wie dat aspect van de smaak versterkt wil zien, kan bij warme bereidingen een scheutje pastis toevoegen. Dus nee, voor de smaak van anijs hoef je echt geen ticket meer te boeken richting zuiden...
Venkel koop je zuiver van kleur zonder bruine vlekken. Het loof is fris, de groente is mooi gevormd, zonder schot of zijscheuten. De knol is uniform bolvormig en voelt stevig aan. Bij venkel wordt het loof bovenaan gedeeltelijk afgesneden.
Venkel bewaar je best in de groentelade van de koelkast, bij een temperatuur tussen o en 5° C. Venkel kun je zowat een week bewaren. Bij een te lange bewaartijd is er een te groot verlies aan smaak.
Bij de bereiding worden de bovenste holle bladstengels afgesneden. Het loof wordt apart gehouden om naderhand de schotel te versieren. Er wordt een plakje van een zijkant van de bol gesneden, waarop de knolvenkel dan wordt recht gezet. Daarna kunnen fijne plakjes of reepjes gesneden worden, of je deelt de knol in vieren.
Venkel is gaar wanneer je er gemakkelijk met een satéstokje kunt in prikken.
Van bol naar lijn...
venkel, een groente goed voor de lijn!
Venkel is een gezonde groente: geen wonder dat de frisgroene groente steeds meer op tafel komt. 100 gram venkel vertegenwoordigt 31 kcal, en daarmee is glashelder aangetoond dat venkel thuishoort in een gezond en mager dieet. Voor een persoon van 75 kg vraagt deze portie slechts 7 minuten wandelen aan een tempo van 5 km per uur. Met andere woorden: een licht verteerbare groente die caloriearm is en zonder problemen kan 'afgewerkt worden'. Daarenboven is venkel rijk aan vitamines A en C en worden er elementen als kalium, natrium, calcium en fosfor aangetroffen. Daarenboven bezit de groente een niet onaardige hoeveelheid vezels, een surplus voor een gemakkelijke darmtransit. De groente helpt de spijsvertering.
Vis & venkel, verrassend & verrukkelijk!
Venkel laat zich zowel koud als warm smaken. Salades, soepen, sausjes en warme schotels met vis, lam of kip krijgen door venkel een aparte smaaktoets. Wit vlees (kip, kalf..), lam en vis laten zich graag met venkel combineren. Pittige gerechten met zuiderse tint, is het motto.
Venkel kun je stomen, stoven, bereiden in de wok, pureren, gratineren, grillen, frituren, in soep verwerken of gewoon koken. Bij dat soort bereiding wordt de smaak van knolvenkel zachter.
Venkel frituren doe je best op zo'n 180°C gedurende 5 minuten. Gecombineerd met een kruidig yoghurtsausje of een pesto met dille heb je best een apart en zomers aperitiefhapje klaar! Wat eveneens leuk is voor amateurchefs: de bol van de venkel kun je opvullen met een selfmade pasta van venkel, een gekookt en geplet eitje, wat kip of lam, wat gestoofde paprika.
Wie venkel rauw verwerkt, verwijdert best de kern van de bol. Rauw staat venkel bekend als stimulans voor de eetlust.
Ook venkelthee wordt gesmaakt en zou een probaat middel zijn tegen migraine, obstipatie en een gevoel van opgeblazenheid.
Voor de zoetemondjes onder de lezers hebben we een typische verrassing in petto: zelfs een venkelcake met grapefruitglazuur is niet te versmaden!
En voor wie schoonheid niet alleen van binnen zit, kan venkelblaadjes ook gebruiken als schoonheidsmiddel tegen rimpels. In industriële toepassing wordt venkel o.a. ook in tandpasta en zeep gebruikt wegens haar smaakeigenschappen.