7 vragen over kliekjes Restjes eten: bewaren of weggooien?
'Dat is toch zonde om weg te gooien.' Je hoort het jezelf of je omgeving
waarschijnlijk vaak genoeg zeggen. Maar kan je zomaar alles bewaren? 7
veelgestelde vragen over kliekjes.
1.. Welke kliekjes kun je beter direct weggooien? Bewaar geen restjes van kant-en-klaar eten of afhaalmaaltijden, want je weet niet hoe
lang geleden ze zijn bereid en of ze goed zijn bewaard. Nitraatrijke groenten,
zoals spinazie, andijvie, rode bieten, bleekselderij, Chinese kool,
koolrabi, paksoi, raapstelen, spitskool en venkel mag je soms niet voor een
tweede keer opwarmen. Wanneer je deze groentes snel afkoelt en in de koelkast
bewaart, kan opwarmen wel. Lukt dat niet, gooi ze dan meteen weg. Dan wordt
namelijk te veel onschadelijk nitraat omgezet in het schadelijke nitriet. Uit
een onderzoek bij dieren blijkt dat nitriet bij veelvuldige inname kankerverwekkend kan zijn.
2.
Hoe lang mag je andere restjes bewaren?
In een koelkast met een temperatuur
van 4 tot 7°C mag je ze twee tot drie dagen bewaren, in de diepvries een maand.
Dat geldt ook voor gekookte rijst, spaghetti en andere pastasoorten en voor producten waarin zuivel is
verwerkt. Vis is extra gevoelig voor bederf; bewaar resten van aangesneden of
bereide vis niet langer dan een dag in de koelkast.
3.
Waarom zo kort?
Vanaf het moment dat rauw eten wordt klaargemaakt, komen er
meer bacteriën en schimmels op. De meeste bacteriën vermeerderen zich het snelst
bij temperaturen tussen 15 en 40°C. In lauw eten kan dus een ware explosie van
ziekteverwekkende bacteriën plaatsvinden. In de koelkast gaat die groei
weliswaar langzamer, maar hij stopt niet. Bovendien scheiden sommige bacteriën
stoffen uit die giftig zijn. Verhitting van het eten is niet altijd voldoende om
deze gifstoffen uit te schakelen.
4.
Hoe kun je kliekjes veilig bewaren?
Koel de kliekjes allereerst zo snel
mogelijk af. In kleine porties gaat dat sneller dan in één grote. Wie toch iets
groots – bijvoorbeeld een stuk vlees – wil bewaren, kan het met schaal en al in
een bak koud water met ijsblokjes zetten. Als je het warm in de koelkast zou
plaatsen, dan warmt deze te zeer op. De restjes moeten worden afgedekt om te
voorkomen dat bacteriën vanuit ander voedsel overspringen. Geen enkel
voedingsmiddel uit blik kan in het blik zelf bewaard worden, want dan kan er
door een reactie met lucht metaal in het eten komen.
5.
Hoe kun je een kliekje opwarmen?
Verhit een kliekje door en door, zodat de
eventueel aanwezige bacteriën worden gedood. De temperatuur van het kliekje moet
ook in het midden minimaal 75°C zijn. In de magnetron of oven gaat dat als
volgt: warm het gerecht op, haal het uit de magnetron of oven, roer het om en
verhit het nogmaals. Eet het direct op. Als er ook van het kliekje een restje
overblijft, zit er niets anders op dan dat weg te gooien.
6.
Merk je altijd dat iets bedorven is?
Nee, voedsel kan er nog prima uitzien
en lekker ruiken en smaken, maar toch zo bedorven zijn dat je er ziek van wordt.
7.
Wat kun je oplopen door het eten van bedorven kliekjes?
De meest voorkomende
bacteriën zoals salmonella, campylobacter en E. coli
veroorzaken diarree of misselijkheid, soms met koorts. Meestal gebeurt dat
pas meer dan twaalf uur na het eten. Het kan zijn dat vers besmet kippenvlees
weinig bacteriën bevat, maar dat je van het restje ziek wordt doordat er
inmiddels veel meer bacteriën op zitten. En al is de kip op, de bacteriën kunnen
nog in de keuken aanwezig zijn en ander voedsel besmetten. Je kunt ook ziek
worden van de gifstoffen die door bacteriën als clostridium botulinum en
bacillus cereus in het eten zijn uitgescheiden. Het gevolg: braken en diarree,
vrijwel altijd binnen acht uur. Een enkele keer treden ernstiger symptomen op.
Het is belangrijk om veel water te drinken.
